लंदन,प्रेट्र।अबरोबाटलोगोंमेंडिमेंशियाकाखतराशुरूआतीस्तरपरहीपहचानसकेगाऔरउन्हेंभविष्यकेखतरेकेप्रतिआगाहभीकरेगा।भारतीयमूलकेशोधकर्ताकेनेतृत्वमेंएकटीमनेऐसेरोबोटकोतैयारकियाहैजोउनलोगोंकीमददकरेगाजोन्यूरोडिजेनेरेटिव(मस्तिष्ककेन्यूरानप्रभावितहोना)स्थितिमेंहैं।
खासबातयहहैकिशोधकर्ताओंनेरोबोटकोएकप्रशिद्धब्रिटिशधारावाहिक‘एम्मेर्डाले’दिखाकरप्रशिक्षितकियाहै।ब्रिटेनकीएजहिलयूनिवर्सिटीके शोधकर्ताओंनेरोबोटको‘एम्मेर्डाले’के13एपिसोडदिखाकरप्रशिक्षितकिया।इसधारावाहिकमेंएशलेथॉमसनामकपात्रकोडिमेंशियासेपीड़ितदिखायागयाहै।
शोधकर्ताओंनेबतायाकिरोबोटअबअवसादऔरगुस्सेकेउनसंकेतकोतुरंतसमझसकताहैजोडिमेंशियासेपीड़ितव्यक्तिकेहोतेहैंऔरइसतरहवहलोगोंकीमददकरेगा।एजहिलयूनिवर्सिटीकेसीनियरलेक्चररअरधेंदुबेहरानेबतायाकिवर्तमानमेंदुनियाभरमें4.68करोड़लोगडिमेंशियासेपीड़ितहैऔर2050तकइनकीसंख्याबढ़कर11.54करोड़होजाएगी।अरधेंदुहीइसप्रोजेक्टकोलीडकररहेहैं।
बेहरानेबतायाकिअवसादऔरगुस्साकिसीव्यक्तिकेलिएबहुतकठिनहोतेहैं।वर्तमानमेंडिमेंशियासेनिपटनेकाकेवलएकहीतरीकाहैकिउसव्यक्तिपरलगातारनजररखीजाए।जोकिबहुतसमयलेनेवालाहैऔरइसमेंकईलोगोंकोलगनापड़ताहै।इसलिएअबयहरोबोटयहकामआसानकरदेगा।
इसतरहकियाप्रशिक्षित
शोधकर्ताओंनेरोबोटको‘एम्मेर्डाले’केएपिसोडकाट-काटकरदिखाए।रोबोटकोप्रशिक्षितकियाकिधारावाहिकमेंदिखाएगएडिमेंशियासेपीड़ितव्यक्तियोंकेचेहरेकेभावऔरबॉडीलैंग्वेजकोअच्छीतरहसेआब्जर्वकरे।बतायाकिरोबोटचारभाव-क्रोध,अवसाद,खुशीऔरन्यूटलकोपहचाननेमेंसक्षमहैऔरडिमेंशियाकेलक्षणोंकापतालगाकरउसेसंगीतसुनाकरयावीडियोदिखाकरशांतकरेंगे।