पिथौरागढ़,[जेएनएन]:भारत-चीनवनेपालसीमासेसटेपिथौरागढ़जिलेकेदुंगदुंगवमालपामेंसोमवारतड़केबादलफटे।इससेउफनाएस्थानीयनालोंनेकरीब18किमीक्षेत्रमेंव्यापकतबाहीमचाई।मालपावघटियाबगड़मेंसेनाकेट्रांजिटकैंपपूरीतरहतबाहहोगए।मलबेमेंदबकर17लोगोंकीमौतहोगईजबकि25सेअधिकलोगअबभीलापताबताएजारहेहैं।मृतकोंमेंसेनाकेएकजेसीओभीशामिलहैंजबकिलापतालोगोंमेंएकजेसीओसमेतपांचजवानबताएजारहेहैं।वहींमालपामेंअभीभीरास्ताबंदहै,आइटीबीपीकेजवानोंकेजरिएलगाताररेस्क्यूअभियानजारीहै।मानाजारहाहैकिमृतकोंकीसंख्याबढ़सकतीहै।
बादलफटनेसेप्रभावितमालपाऔरघटियाबगड़मेंखोजएवंबचावकाकार्यजारीहै।मालपातकनजंगकेपासमार्गबंदहोनेसेनीचेसेपहुंंचपानामुश्किलहै।उपरकीओरतैनातएसएसबी,आईटीबीपी औरगर्ब्यांगगूंजीआदिस्थानोंकेयुवकराहतऔरबचावकार्यमेंजुटेहैं।आशंकाहैकिलापताऔरमृतकलोगोंकाआंकड़ाबढ़सकताहै।
लापताहुएलोगोंकेकालीनदीमेंंबहनेकीआशंकाहै।क्षेत्रमेंअभीतकप्रशासनकाकोर्इभीअधिकारीनहींपहुंचपायाहै।वहींशासनद्वाराभेजागयाहेलीकॉप्टरभीपिथौरागढ़मेंहै।इससेमौसमकेसाफहोतेहीमालपासेशवोंंकोलायाजाएगा।
वहींघटियाबगड़मेंसेना,एसएसबीकेजावानराहतऔरखोजमेंजुटेहैंं।राहत-बचावकेदौरानएकजेसीओऔरदोजवानसोमवारकोसुरक्षितमिले।इनतीनोंकोअस्पतालमेंभर्तीकरायागयाहै।,जबकिएकजेसीओऔरपांचजवानअभीभीलापताहैंं।वहींशासनद्वाराआजघटियाबगड़मेंवायरलेससिस्टमलगायाजारहाहै।फिलहालक्षेत्रमेंमौसमखराबहै।
इससेपहलेसड़कवपुलबहजानेकेकारणप्रशासनवराहतटीमेंअबभीरास्तेमेंहीफंसीहैं।स्थानीयलोगोंकेसाथसेनावआइटीबीपीकेजवानराहतएवंबचावकार्यमेंजुटेहैं।मालपासेलेकरघटियाबगड़तकतीनहोटल,चारदुकानेंऔरसिमखोलामेंएकमोटरपुलबहगयाहै।घटियाबगड़मेंसेनाकेट्रांजिटकैंपकावजूदसमाप्तहोगयाहै।सेनाकेतीनट्रकोंसमेतआधादर्जनवाहनवसेनाकासाजोसामानबहगयाहै।अलबत्ताप्रशासननेमहजछहकीमौतऔर11लोगोंकेलापताहोनेकीबातकहीहै।
सोमवारतड़केकरीब2.45बजेसातहजारफीटकीऊंचाईस्थितकैलासमानसरोवरयात्रामार्गपरदुंगदुंगमेंबादलफटनेकीपहलीघटनाहुई।इसीदौरानमालपामेंभीबादलफटगया।जिससेननगाड़औरठुलगाड़वमालपानालाउफानपरआगए।इननालोंकेप्रवाहसेसिमखोलानदीविकरालहोगई।नतीजतनमालपामेंतीनहोटलबहगए।जबकिघटियाबगड़मेंआर्मीट्रांजिटकैंपतबाहहोगया।कैंपमेंसोरहेजवानोंनेपहाड़ीपरचढ़करजानबचाई।
इसदौरानसेनाकेतीनट्रकसहितआधादर्जनअन्यवाहनवसेनाकासाजोसामानभीबहगया।सैन्यसूत्रोंकेअनुसारसेनाकेदोजेसीओवपांचजवानअबभीलापताहैं।मालपावघटियाबगड़मेंअभीतकमलबेसेछहशवहीबरामदकिएजासकेहैं।कुछक्षत-विक्षतअंगभीमिलेहैं।बरामदशवोंमेंएकसेनाकाजेसीओबतायाजारहाहै।शवोंकेक्षत-विक्षतहोनेसेशिनाख्तनहींहोपारहीहै।मृतकोंमेंसेनाकेकुछऔरजवानभीशामिलहोसकतेहैं।मालपावघटियाबगड़में25सेअधिकलोगलापताबताएजारहेहैं।
दुर्गमक्षेत्रहोनेसेखोजकार्यप्रभावित
घटनास्थलपिथौरागढ़मुख्यालयसे145वधारचूलातहसीलसेकरीब45किमीदूरअतिदुर्गममेंहैइसक्षेत्रमेंसंचारसेवानहोनेऔरपुलवसड़केंबहजानेसेसूचनाओंकाआदान-प्रदानभीनहींहोपारहाहै।घटियाबगड़सेमालपानौकिमीपैदलदूरीपरहै।सुबहकरीबपांचबजेराहतकार्यकेलिएधारचूलासेरवानाकीगईप्रशासन,राजस्वविभागकीटीमअबभीरास्तेमेंहीफंसीहै।सेनावआइटीबीपीकेजवानस्थानीयलोगोंकेसाथमलबेमेंखोजबीनअभियानचलारहेहैं।क्षेत्रीयलोगोंसेमिलरहीसूचनासेतबाहीऔरभीविकरालहोसकतीहैक्योंकिइसक्षेत्रमेंधार्मिकयात्राकेअलावास्थानीयलोगोंकीइनदिनोंआवाजाहीबढ़ीहुईथी।ऐसेमेंइनलोगोंकेमालपावघटियाबगड़मेंरात्रिविश्रामकीआशंकाभीजताईजारहीहै।जिसेलेकरलापतालोगोंकीसंख्यामेंबढ़ोतरीकीसंभावनाहै।
मौसमनेरोकीसीएमकीराह
मुख्यमंत्रीत्रिवेंद्रसिंहरावतववित्तमंत्रीप्रकाशपंतहेलीकॉप्टरसेदोपहरबादपिथौरागढ़पहुंचे।अधिकारियोंसेघटनाकीजानकारीलेनेकेबादघटनास्थलकेलिएरवानाहुएलेकिनउच्चहिमालयक्षेत्रमेंमौसमखराबहोनेसेपायलटनेजौलजीवीसेहीहेलीकॉप्टरलौटादिया।
यादआया1998कामंजर
मालपाकीतबाहीने1998केभयावहमंजरकीयादताजाकरदी।यहस्थानकैलासमानसरोवरयात्रामार्गपरतीसरेदिनकीपैदलयात्रामेंपड़ताहै।1998सेपहलेयहमानसरोवरयात्राकातीसरापैदलपड़ावहोताथा।17अगस्त1998कीरातयहांबादलफटनेसेपहाड़ीढहगईथी।जिसमें60कैलासमानसरोवरयात्रियोंसमेत260आइटीबीपी,पुलिसवयात्रासेवकोंकीमौतहोगईथी।महीनोंशवोंकीखोजकाअभियानचलाथा।तभीसेयहांकैलासयात्रियोंकोरुकनेनहींदियाजाता।अलबत्ताबादकेदिनोंमेंफिरयहांबसासतहोनीलगी।तीन-चारहोटलबनगए।भारतचीनव्यापारमेंजानेवालेऔरउच्चहिमालयीगावोंकेलोगधारचूलाआनेजानेकेदौरानरात्रिविश्रामभीयहींकरतेहैं।
सुरक्षितस्थानोंपररोकेगएकैलासयात्री
मालपामेंप्राकृतिकआपदाकेबादकैलासमानसरोवरवआदिकैलासयात्रामेंगएदलोंकोसुरक्षितस्थानोंपररोकदियागयाहै।यात्रासंचालककुमाऊंमंडलविकासनिगमकेजीएमत्रिलोकसिहंमर्तोलियानेबतायाकिकैलासमानसरोवरयात्राके16वेंदलकोसिरखापड़ाव,वापसलौटरहे12वेंदलकोधारचूलामें,13वें14,15वेंदलकोगूंजीवचीनमेंरोकदियागयाहै।जबकिआदिकैलासकेदलकोबूंदीमेंरोकागयाहै।
यहभीपढ़ें:कोटद्वारमेंफटाबादल,पुलियाबही;काश्तकीभूमिहुईतबाह
यहभीपढ़ें:पिथौरागढ़मेंफटाबादल,पांचमकानदबे;तीनलोगोंकीमौत
यहभीपढ़ें:पिथौरागढ़मेंबादलफटा,चारमकानवपुलबहे;चेतावनीनिशानसेउपरगंगा