लखनऊ:देशकेसबसेपुरानेकोयलाआधारितबिजलीसंयंत्रोंकाघरकहेजानेवालेउत्तरप्रदेशस्थितसोनभद्रमेंमरकरी(पारे)केप्रदूषणकेखतरनाकस्तरोंकाखुलासाहुआहै.अबतकअमूमनसरकारऔरआमलोगोंकेलिएखासनहींबनसकाप्रदूषणकायहमुद्दा,इसइलाकेकेनिवासियोंकेलियेअबअभिशापबनताजारहाहै.यहांतककिप्रदूषितक्षेत्रोंमेंरहनेवालेलोगोंकेनाखूनऔरबालोंमेंभीमरकरीकाजहरमिलाहै.सोनभद्रकेबिजलीघरोंमेंदोलाखटनसेअधिककोयलाजलायाजाताहै.येउसकाभीअसरहै.विश्वस्वास्थ्यसंगठनकेमुताबिककोयलाजलायाजानाऔरउससेउठनेवालीगर्मीपारेकेप्रदूषणकाप्रमुखकारणहै.
दिल्लीमेंप्रदूषणसेहररोजजातीहैं8जानें:सुप्रीमकोर्ट
लोगोंमेंफैलरहीबीमारियां
सोनभद्रकेविभिन्नबिजलीघरोंमेंरोजानादोसेढाईलाखटनकोयलाजलायाजाताहै.अखिलभारतीयआयुर्वेदसंस्थान(एआईआईए)द्वाराकिएगएएकताजासैम्पलिंगसर्वेकेदौरानएकत्रितपर्यावरणीयएवंजैविकनमूनोंमेंमरकरीकेखतरनाकस्तरोंकाखुलासाहुआहै.यहांतककिप्रदूषितक्षेत्रोंमेंरहनेवालेलोगोंकेनाखूनऔरबालोंमेंभीमरकरीकाजहरमिलाहै.इसकेअलावासर्वेकेदायरेमेंलिएगएकरीब300किलोमीटरकेइलाकेमेंलगेपौधोंऔरमिट्टीमेंभीमरकरीप्रदूषणकीमौजूदगीपाईगईहै.एआईआईएकेअध्ययनमेंसर्वेकेदायरेमेंलिएगएज्यादातरग्रामीणबेचैनी,याददाश्तकीकमी,सिरदर्द,चिड़चिड़ापन,थकान,मतिभ्रम,अनिद्रा,कमजोरऔरकंपकंपीसेग्रस्तपाएगएहैं.सोनभद्रकेगांवोंमेंभूजलकेस्रोतोंमेंफ्लोराइडकेमिलजानेसेप्रभावितलोगोंमेंफ्लूरोसिसजैसीबीमारीभीपनपरहीहै.
प्रदूषणकोलेकरसुप्रीमकोर्टसख्त,ऑटोमोबाइलकंपनियोंकोलगाईफटकार
कोयलेसेचलनेवालेबिजलीसंयंत्रोंकेविस्तारपररोकलगानेकीहुईथीसिफारिश
जलाएजारहेकोयलेमेंपारातथाअन्यनुकसानदेहप्रदूषणकारीतत्वहोतेहैंऔरजबउसेकोयलाआधारितबिजलीसंयंत्रों,औद्योगिकब्वा्यलरऔरघरोंकेचूल्होंमेंजलायाजाताहैतोवेतत्वहवामेंघुलजातेहैं.पर्यावरणविद्डॉक्टरसीमाजावेदनेबतायाकिराष्ट्रीयहरितअधिकरण(एनजीटी)नेपूर्वमेंएकयाचिकापरसुनवाईकेदौरानसोनभद्रमेंऔद्योगिकीकरणऔरकोयलाखननकेकारणहुएनुकसानकीव्यापकताकाआकलनकरनेकेलियेविभिन्नसमितियांगठितकीथीं.इनसमितियोंनेवर्ष2015और2017मेंदीगईरिपोर्टमेंएनजीटीकोसलाहदीथीकिसोनभद्रमेंकोयलेसेचलनेवालेबिजलीसंयंत्रोंकेविस्तारपररोकलगायीजाए.
प्रर्यावरणकोप्रदूषणमुक्तबनानेकेलिएगुड़गांवमेंजल्दचलेंगीइलेक्ट्रिकबसें
249सेज्यादागांवप्रभावित
सिंगरौलीकीइसविडम्बनाकोएनजीटीमेंएकवादकेरूपमेंपहुंचानेवालेजगतनारायणविश्वकर्मानेकहाकिहालकेवर्षोंमेंअनेकअध्ययनकिएगएऔरसरकारहमपरमंडरारहेसंकटसेपूरीतरहअवगतहै,मगरफिरभीप्रदूषणकीसमस्याकोसुलझानेयाप्रदूषणफैलारहेबिजलीसंयंत्रोंकोबंदकरनेपरकोईबातनहींहोरहीहै.विश्वकर्मानेबतायाकिपर्यावरण,वनएवंजलवायुपरिवर्तनमंत्रालयनेवर्ष2009मेंहीसिंगरौलीकोचिंताजनकरूपसेप्रदूषितक्षेत्रघोषितकियाथाऔरक्षेत्रके249सेज्यादागांवप्रदूषणसेप्रभावितघोषितकिएगएहैं.